Ciałem w Helsinkach, duchem w Northwood.

Życie pisze naprawdę dziwne scenariusze. Za każdym razem kiedy zaczyna mi się wydawać że coś wiem okazuje się … tak – wiem że nic nie wiem …. Więc siedzę i szukam informacji o miejscu które niedługo odwiedzę – cmentarzu Northwood w Londynie, miejscu pochówku wielu polskich lotników poległych w czasie II WŚ.
Wizyta w tym miejscu …wszystko zaczęło się wiele lat temu od pewnej książki. Czytałem ją z wypiekami na twarzy i …zapamiętałem szczególnie jednego z jej bohaterów. Czecha, który uparł się że jest Polakiem. Czecha którego jego rodacy najpierw chcieli aresztować za dezercję, a później kiedy stał się gwiazdą lotnictwa myśliwskiego w czasie Bitwy o Wielką Brytanię chcieli przeciągnąć do czeskiego dywizjonu. Odpowiedział że będzie nadal walczył w dywizjonie polskim, bo jest Polakiem. Pilot który bał się ziemi i którego ziemia zabiła. Był najskuteczniejszym alianckim pilotem myśliwskim w czasie Bitwy o Wielką Brytanie. Zginął w roku 1940 i jest pochowany na cmentarzu w Northwood w Londynie, razem z kilkudziesięcioma innymi lotnikami PSZ. A stacjonował ze swoim dywizjonem w bazie RAF Northolt. Nazywał się Josef František, a jego ostatnim przydziałem bojowym był 303 Dywizjon Myśliwski Warszawski im. Tadeusza Kościuszki, znany jako po prostu Dywizjon 303. I pomyślałem że warto odwiedzić grób tego żołnierza który walczył pod biało-czerwonym sztandarem i na nagrobku ma polskiego orła. Pomyślałem też że Czech trochę nie pasuje do wątku o poszukiwaniu polskości i polskich śladów … A co tam – to ja piszę i ja decyduję o czym. No i tak jak cnota nie zawsze będzie nagrodzona to arogancja i zadufanie zawsze dostaną prztyczka w nos albo kopa w dupę – poszukiwania kto jeszcze jest pochowany na tym cmentarzu doprowadziły mnie do stuporu prawie - właśnie, tak to jest kiedy ktoś zaczyna myśleć że pozjadał wszystkie rozumy.
Ale do rzeczy – w bazie Norholt stacjonował najbardziej znany polski dywizjon myśliwski. Polski! Kiedy odwiedzałem muzeum RAF w Londynie to z dumą patrzyłem na jego emblemat umieszczony na ścianie chwały wśród emblematów dywizjonów brytyjskich. I kiedy szperałem w poszukiwaniu informacji o polskim Czechu trafiłem na informacje kto jeszcze jest pochowany na tym cmentarzu. Kolejne nazwisko znane z książki – też nie pasowało do polskiego schematu, ale kto wieku nastu lat zastanawia się nad tym – Ferić. As (prawie podwójny) myśliwski, odznaczony mi. Virtuti Militari i kilkukrotnie Krzyżem Walecznych, a także jeden pierwszych Polaków odznaczony brytyjskim Distinguished Flying Cross. Pół Polak, pół Chorwat urodzony w Bośni. A jeszcze później … życiorysy tych ludzi, ich droga do Polski a później do Anglii. Na cmentarzu w Northwood jest pochowanych 60 lotników PSZ, przynajmniej tylu znalazłem. Różni ich wszystko – urodzeni od Taszkientu, przez Riazań, Wilno, Lwów, Kraków i Warszawę aż po Bochun w Niemczech; szeregowiec bez żadnej specjalności i generał, dowódca polskiego lotnictwa; zginęli w akcji, w czasie szkolenia, w wypadku, z ran … jeden z nich zaginął w akcji i jego samolot (i ciało) odnaleziono po 36 latach… Piloci odznaczani Virtuti Militari, nawigator, rusznikarz, elektryk, magazynier … Jednak większość to piloci myśliwców a z pośród nich większość z Dywizjonu 303.

Komentarze (1)